საგარეო საქმეთა სამინისტროში აპრილში დაწყებული რეორგანიზაციის შედეგად 40-მდე დიპლომატი უწყების გარეთ აღმოჩნდა - ნაწილმა თავად თქვა უარი კონკურსში მონაწილეობაზე, ნაწილმა კი კონკურსი ვერ გაიარა. კადრები შეიცვალა საზღვარგარეთაც - დიპლომატიური მისიების თანამშრომლები, ვისთანაც სამინისტრო წყვეტს თანამშრომლობას, 1 აგვისტოს დატოვებს სამსახურს.

“რეორგანიზაციის” შემდეგ მკვეთრად შემცირდა იმ დიპლომატების რაოდენობა, ვინც საქართველოს ევროატლანტიკურ სივრცეში ინტეგრაციის მიმართულებით მუშაობდა, ევროატლანტიკური ინტეგრაციის დეპარტამენტში შემავალი ორი სამმართველოდან (ნატოს სამმართველო და ევროატლანტიკური ინტეგრაციის კოორდინაციის სამმართველო) უწყებაში მუშაობას მხოლოდ 4 ადამიანი აგრძელებს. გაუქმებულია ევროკავშირის დახმარების კოორდინაციის და სექტორული ინტეგრაციის დეპარტამენტიც. გაუქმდა ნატოსა და ევროკავშირის საინფორმაციო ცენტრიც, რომლის ფუნქციები სამინისტრომ შეითავსა.

როგორ აფასებენ სამინისტროს ყოფილი თანამშრომლები ცვლილებებს უწყებაში?

“რეორგანიზაცია, როგორც შტაბ-ბინაში, ასევე საზღვარგარეთ საქართველოს დიპლომატიურ მისიებში, უპირველეს ყოვლისა მიზნად ისახავს ერთობლივი განცხადების ხელმომწერთა [29 ნოემბერს სამინისტროს თანამშრომლების განცხადება, რომლითაც ისინი ირაკლი კობახიძის 28 ნოემბრის გადაწყვეტილებას აკრიტიკებდნენ ევროინტეგრაციის შეწყვეტის შესახებ - რ.თ.] გათავისუფლებას ან დაქვეითებას. მთელი პროცესი გარდაუვალად გამოიწვევს საქართველოს დიპლომატიური სამსახურის სისტემურ პოლიტიზაციას”, - დაწერა 30 ივნისს სოციალურ ქსელ X-ში სამინისტროს საერთაშორისო ორგანიზაციების დეპარტამენტის დირექტორმა შალვა წისკარაშვილმა, რომელმაც არ მიიღო მონაწილეობა კონკურსში და დაასრულა 28-წლიანი დიპლომატიური კარიერა.

“ყველა პოზიცია გაუქმდა და ყველას თავიდან უნდა მიეღო მონაწილეობა კონკურსში - თავიდან უნდა დაეკომპლექტებინათ სრულიად ახალი საგარეო საქმეთა სამინისტრო. რეკომენდაცია იყო რომ სასურველია ადამიანებმა სხვა პოზიციებზე შეიტანონ განაცხადი. თავიდან მენეჯერულ პოზიციებზე ჩატარდა კონკურსი, დეპარტამენტების და სამმართველოების ხელმძღვანელებს ეხებოდა ეს ნაწილი და ამ დროს ჯერ კიდევ არ იყო ცნობილი, როგორი იქნებოდა საშტატო ერთეულები, მაგალითად, რომელ დეპარტამენტში რამდენი ადამიანი დარჩებოდა. შემდეგი ეტაპი იყო საელჩოები და ბოლოს არამენეჯერულ პოზიციებზე კონკურსი.

აქ უკვე საშტატო ნუსხაც მოგვივიდა, საიდანაც ცხადი გახდა, რომ კადრები მკვეთრად მცირდებოდა, მაგალითად, ჩემს მიმართულებაზე თუ მანამდე 11 ადამიანი მუშაობდა, ახლა 4 კაცამდე იყო შემცირებული შტატები”, - უყვება რადიო თავისუფლებას სამინისტროს ყოფილი თანამშრომელი, ევროატლანტიკური ინტეგრაციის კოორდინაციის სამმართველოს ყოფილი მესამე მდივანი.

მან კონკურსში მონაწილეობა მიიღო. ანას აღწერით, ეს კონკურსი არც გასაუბრებს გულისხმობდა და არც თავის წარმოჩენას, ერთადერთი რასაც სამინისტრო ელოდა მოქმედი თანამშრომლებისგან, იყო ოფიციალური განაცხადი კონკრეტულ პოზიციებზე.

ანამ განაცხადის გაკეთებიდან ერთ კვირაში მიიღო წერილი, სადაც ეწერა, რომ გათავისუფლებული იყო თანამდებობიდან და მეორე დღეს სამინისტროში აღარ უნდა გამოცხადებულიყო. ამ წერილში არაფერი იყო ნათქვამი იმ მიზეზებზე, რატომ ვერ გაიარა მან კონკურსი.

როგორც რადიო თავისუფლებას უყვებიან წყაროები, სამინისტროში ჩატარებული კონკურსი საელჩოების თანამშრომლებისთვის გამოცხადებული კონკურსისგან მცირედით განსხვავდებოდა: გამარტივებული იყო დიპლომატიურ მისიებში მუშაობის დაწყება, მაგალითად, დესპანის პოსტის დასაკავებლად, რაც ელჩის შემდეგ ყველაზე მაღალი დიპლომატიური პოსტია, მხოლოდ ორწლიანი სამუშაო გამოცდილება გახდა საკმარისი. საელჩოების განახლებული საშტატო ნუსხები კი აჩვენებდა, რომ გაუქმებული იყო იმ კონკრეტული ადამიანების თანამდებობები, რომლებიც პეტიციაზე აწერდნენ ხელს.

“ამ რეორგანიზაციით, ფაქტობრივად, უკვე ინსტიტუციურად გაფორმდა საგარეო კურსის ცვლილება, უწყების დონეზე მოხდა ის, რაც სიტყვიერად თქვა 28 ნოემბერს ირაკლი კობახიძემ… სათქმელია, რომ ამ ქვეყანას არცერთი მთავრობის დროს არ შეუვლია საგარეო ვექტორი. ჩემთვის სამსახურიდან გამოშვებაზე მტკივნეული ამ კურსის ცვლილებაა. სადღაც კი არ გავჩერდით, საიდანაც გავაგრძელებთ როდისმე ახლა გაწყვეტილ საქმეს, მართლა დაანგრიეს ყველაფერი და როცა დრო მოვა, ამ ნანგრევების გაწმენდიდან მოგვიწევს ურთიერთობის აღდგენა”, - ამბობს ანა, რომელმაც საგარეო საქმეთა სამინისტროში 4 წელი იმუშავა.

“საგარეო საქმეთა სამინისტროში ისე ვერ დასაქმდებოდა ადამიანი, თუ მან არ გაიარა ძალიან დიდი კონკურსი, უზარმაზარი გამოცდების და რიგ შემთხვევებში მინისტრთან ან მის მოადგილესთან გასაუბრებებია საჭირო აქ მოსახვედრად - მეც წლების განმავლობაში ვიყავი ყველა ამ საფეხურის გავლის შემდეგ რეზერვში, სანამ სამსახურს დავიწყებდი და ამ ყველაფრის შემდეგ ასეთ ფორმალურ კონკურსში მონაწილეობა ჩემთვის თამაში იქნებოდა.

ამ ტექნიკურ მხარეს რომ თავი დავანებოთ, ჩვენ არ ვიცოდით რა იქნებოდა ამ რეორგანიზაციის შემდეგ ქვეყნის საგარეო პოლიტიკური პრიორიტეტები და იმ ინფორმაციაზე დაყრდნობით, რაც გვქონდა, იქნებოდა ეს მინისტრის წერილი თუ სამინისტროს ახალი სტრუქტურა, იხატებოდა სურათი რომ საქართველო გადადიოდა ე.წ. სუვერენულ საგარეო პოლიტიკაზე, რაც არის ძალიან კარგად დამუშავებული შემოგდებული ტერმინი, რაც რეალურად იზოლაციონიზმს გულისხმობს და რომელიც აუცილებლად გაგვახსენებს სურკოვის “სუვერენულ დემოკრატიას”, - ეუბნება რადიო თავისუფლებას სამინისტროს კიდევ ერთი ყოფილი თანამშრომელი, მეგი ბენია. მან კონკურსში მონაწილეობის გარეშე დატოვა უწყება, სადაც მეორე მდივნის პოსტს იკავებდა უსაფრთხოების თანამედროვე გამოწვევებისა და შეიარაღებაზე კონტროლის დეპარტამენტში და ასევე იყო ევროატლანტიკური ინტეგრაციის გენერალური დირექტორატის წევრი. მეგისთვის ის, რომ სამსახურიდან მალე გაუშვებდნენ, ჯერ კიდევ წლის დასაწყისში იყო ცნობილი - მას ამ დროს უარი უთხრეს გერმანიაში მნიშვნელოვან საერთაშორისო ფორუმში მონაწილეობისთვის სამუშაო შვებულების აღებაზე.

სიტყვები „სუვერენულ საგარეო პოლიტიკა“, რასაც მეგი ახსენებს, წერია საგარეო საქმეთა მინისტრის, მაკა ბოჭორიშვილის 29 აპრილის თანამშრომლებისთვის გაგზავნილ წერილში, რომლითაც ის რეორგანიზაციის დაწყებას აუწყებს .

„ახალ შესაძლებლობებს ახალი გამოწვევებიც მოჰყვება, რაც სუვერენული საგარეო პოლიტიკის განმტკიცებას, ქვეყნის ინტერესების სიღრმისეულ გაცნობიერებას და დიპლომატიური ინსტრუმენტების უფრო ეფექტიანად გამოყენებას საჭიროებს“. - წერია მინისტრის წერილში, რომელიც რადიო თავისუფლებამ მოიპოვა.

სუვერენიტეტის საბაბით საეჭვო გადაწყვეტილებების დაცვის იდეა, ისევე როგორც აგენტებისა თუ გამჭვირვალობის შესახებ კანონის ინიციირება, ორიგინალური ქართული იდეა არ არის. 2006 წლის ივნისში, როცა რუსეთი ემზადებოდა „დიდი რვიანის“ (G8) თავმჯდომარეობისათვის და დაბალი დემოკრატიული სტანდარტების გამო საყვედურს საყვედურზე იღებდა, ვლადიმირ პუტინის ადმინისტრაციის უფროსის მაშინდელმა მოადგილემ, ვლადისლავ სურკოვმა თქვა, რომ რუსეთს აქვს სუვერენული დემოკრატია, რომლისთვისაც მიუღებელია გარედან შენიშვნების მიღებაო.

„ჩვენი დემოკრატიის რუსულ მოდელს ჰქვია "სუვერენული დემოკრატია". ჩვენ გვინდა ვიყოთ ღია ერი სხვა ღია ერებს შორის და ვითანამშრომლოთ მათთან სამართლიანი წესებით და არა ვიმართებოდეთ გარედან”.

„სუვერენული დემოკრატიის“ პოლიტიკურ სამშობლოში, პუტინის რუსეთში ამ კონცეფციის სახელმწიფო იდეოლოგიად ქცევამ ადამიანის უფლებებისა და დემოკრატიული ინსტიტუტების სრული განადგურება გამოიწვია.

„სუვერენული დემოკრატიის“ იდეა ქართულ პოლიტიკაში საქართველოს კონტექსტში პირდაპირ ებმის საგარეო კურსის ცვლილებას. მკაცრი საერთაშორისო რეაქციის კვალდაკვალ, ეს რიტორიკა კიდევ უფრო მეტად გამძაფრდა. ხელისუფლების წარმომადგენლებმა პარტნიორი სახელმწიფოების, ევროკავშირისა და აშშ-ს სუვერენიტეტის ხელყოფაში ღიად დადანაშაულება დაიწყეს.

“უცნაურად გადაკეთებული სამინისტროს ახალი სტრუქტურა, ნათლად აჩვენებს მმართველი პარტიის რეალურ მიზანს, რომ ევროსკეპტიციზმის გამალებული პროპაგანდის პარალელურად, ქმედებებით ჯერ შეანელოს და საბოლოოდ გაანეიტრალოს ქვეყნის ევროპული და ევროატლანტიკური ინტეგრაცია.

სამწუხაროდ, ამ გზაზე ვკარგავთ არა მხოლოდ ევროკავშირს, არამედ მყარად ვიბრუნებთ საბჭოთა კავშირს, ვკარგავთ ნათელ მომავალს და ვუბრუნდებით ბნელ წარსულს”, - ეს სამინისტროდან გათავისუფლებული კიდევ ერთი დიპლომატის, გიორგი წიქარიშვილის ფეისბუკზე გამოქვეყნებული სტატუსის ფრაგმენტია, რომელშიც ის წერს, რომ 1 ივლისიდან საგარეო უწყების თანამშრომელი აღარ იქნება. მან კოლეგებისგან განსხვავებით ჯერ კიდევ “აგენტების კანონზე” გამოხატა საჯაროდ საკუთარი კრიტიკული დამოკიდებულება მოქმედი ხელისუფლების და მისი პოლიტიკის მიმართ. მაკა ბოჭორიშვილის მიერ გამოცხადებულ კონკურსში მას მონაწილეობა არ მიუღია და თავს პოლიტიკური ნიშნით გათავისუფლებულად მიიჩნევს.

“როდესაც 2023 წელს, პირველად შემოიტანეს ე.წ. ,,აგენტების კანონის” პროექტი პარლამენტში, ღიად დავაფიქსირე ჩემი ხელმოწერა საპროტესტო პეტიციაზე, რომელსაც ხელს ყოფილი დიპლომატები აწერდნენ. ამას მყისიერად მოჰყვა ზარი ზემოდან დეპარტამენტში, რომ გამეწვია ხელმოწერა, თუმცა მალევე თავად მოუწიათ კანონპროექტის უკან გაწვევა.

2024 წელს, როდესაც შემოაბრუნეს იგივე კანონპროექტი, უკვე ღიად, საკმაოდ კონსტრუქციულად დავაფიქსირე ჩემი პოზიცია მოკრძალებული ფეისბუქპოსტით. იყო ,,მეგობრული” მინიშნებები ,,კოლეგებისგან” რაღაც გაურკვეველ ნეიტრალობაზე, რომ (თურმე) ,,დიპლომატი არ უნდა ერეოდეს პოლიტიკაში”.

დეკემბრის ბოლოს, როდესაც ქუჩაში ტერორი პიკს აღწევდა, აღმოვაჩინე, რომ მე და ჩემს ერთ კოლეგას შეგვიჩერდა გრიფიან დოკუმენტებზე მუშაობის უფლება. ოცი წელია გრიფიან დოკუმენტებზე დაშვება მაქვს, მანამდე, თერთმეტ მინისტრს არ ჰქონია ამაზე პრობლემა, მაგრამ დეკემბერში მოსულმა ახალმა მინისტრმა რატომღაც ასე გადაწყვიტა, სამ დღეში.

როდესაც ნატოს თემებზე მუშაობ 99% შენი საქმიანობის უკავშირდება სწორედ ასეთ დოკუმენტებთან მუშაობას. ბუნებრივია, ეს იყო სიგნალი, რომ მე მალე დამატოვებინებდნენ სამინისტროს. შესაბამისად, გათავისუფლების შესახებ ბრძანება არ იყო მოულოდნელი”, - ეუბნება გიორგი წიქარიშვილი რადიო თავისუფლებას.

გიორგი სამინისტროს ერთადერთი თანამშრომელი არ არის, რომელსაც გრიფიან დოკუმენტებზე წვდომა სამსახურიდან გათავისუფლებამდე თვეებით ადრე შეუზღუდეს და ამით ფაქტობრივად უმოქმედო გახადეს. იმავეს ჰყვება რადიო თავისუფლებასთან ევროატლანტიკური ინტეგრაციის კოორდინაციის სამმართველოს ყოფილი ხელმძღვანელი, ოლგა სპირანდიც.

“პირადად მე, მიმდინარე წელს შემეზღუდა უფლებამოსილების სრულად განხორციელება, რადგან ევროატლანტიკური ინტეგრაციის კოორდინაციის სამმართველოს სპეციფიკიდან გამომდინარე, გრიფიან დოკუმენტებთან მიწევდა მუშაობა, მათ შორის წლიურ ეროვნულ პროგრამაზე. ეს იყო სიგნალი, რომ მე არ ვიყავი სასურველი კადრი სამინისტროსთვის. ამით, ასევე დადასტურდა, რომ ჩემი სამმართველოს ფუნქციონირება არ ყოფილა არც პრიორიტეტული და არც მნიშვნელოვანი საგარეო საქმეთა სამინისტროში, და ის შეეწირა კიდეც უწყებაში მიმდინარე რეორგანიზაციას”, - უთხრა მან რადიო თავისუფლებას.

- ვინც რჩება უწყების თანამშრომლად, როგორ წარმოგიდგენიათ მათი მუშაობა, დღის წესრიგი? - ვკითხეთ გიორგი წიქარიშვილს.

“გულწრფელად ვფიქრობ, რომ მათი დიდი ნაწილი [ყოფილი კოლეგების - რ.თ] სწორად აფასებს ქვეყანაში მიმდინარე პროცესებს, მაგრამ რიგი მიზეზების გამო, ამ ეტაპზე, ამჯობინებს დარჩეს საჯარო სექტორში.

სამწუხაროდ, არიან ისეთებიც, ვინც უხვი სარგებელი ნახა ,,რეორგანიზაციით”. ვიღაცას პირადი ერთგულება დაუფასდა, საკმაოდ ,,მსუყე” თანამდებობა მიიღო და დაწინაურდა ფავორიტთა რიგებში, ვიღაცას პროევროპულ პეტიციაზე ,,დაუფიქრებელი” ხელმოწერის გამო, კაბინეტებში ფარულად მოხდილი ბოდიში ეპატია და შეინარჩუნა ადგილი სამინისტროში, დროებით. მრჩება შთაბეჭდილება, რომ ადამიანები, რომლებიც კარგად იაზრებენ რა საშიში პროცესებიც მიდის ქვეყანაში და მაინც, შეგნებულად ირჩევენ პირად კეთილდღეობას, ფიქრობენ, რომ ,,ორმაგი უსაფრთხოების სტრატეგია” აქვთ არჩეული.

ერთი მხრივ, ქართული ოცნების პირობებში, გარანტირებული აქვთ კარიერული წინსვლა ერთგულებისთვის, მეორეს მხრივ კი, ხელისუფლების ცვლილების შემთხვევაშიც, პროევროპული ღირებულებებით მოსული ძალა ვერ გაბედავს მათი სამსახურებიდან გაშვებას კეთილსინდისიერების და მორალური ნიშნით. მე უბრალოდ არ მესმის, სად არის აქ ქვეყნისადმი და თუნდაც პროფესიისადმი ერთგულება პატივისცემა?!” - გვპასუხობს ის.

სამინისტროში რეორგანიზაციის პროცესი მხოლოდ ევროკავშირსა და ნატოს მიმართულებით მომუშავე თანამშრომლებს არ შეეხოთ. მაგალითად, თათა არაბული, რომელიც 13 წლის განმავლობაში მუშაობდა საგარეო უწყებაში ახლო აღმოსავლეთის რეგიონზე, ასევე გათავისუფლებულთა შორის აღმოჩნდა.

“კარიერის დასაწყისში, ლევან მიქელაძის სახელობის ინსტიტუტში პირველად მოვისმინე ფრაზა: „ჩვენ ვემსახურებით სახელმწიფოს, ხალხს, ვიცავთ კონსტიტუციას და არ ვემსახურებით პარტიებს“. ამ პრინციპით ვხელმძღვანელობდი ცამეტი წელი, არასოდეს მინანია და მხოლოდ ვამაყობ ამით.

ქვეყნის საგარეო უწყება არც მხოლოდ ლურჯი პასპორტი და რაღაც ეფემერული პრივილეგიებია. მე არ მჯერა შერჩევითი სამართლის, არ მჯერა შერჩევითი თანაგრძნობის, ვემიჯნები მშვიდობიან მოქალაქეებზე ძალადობას ნებისმიერი ხელისუფლების პირობებში და წარმოუდგენლად მიმაჩნია ძლიერი სახელმწიფოს შენება პოლიტიკური პატიმრებით სავსე საკნებით. არც არასოდეს შემიკავებია თავი ამ და სხვა პოზიციის დაფიქსირებისგან.

სოლიდარობას ვუცხადებ ჩემს კოლეგებს და ძალიან მწყდება გული კვალიფიციური, ინსტიტუციური მეხსიერების მქონე კადრების გადინების გამო. ჩვენ არა, ეს ქვეყანაა მსხვერპლი, რომელსაც არ აქვს ამის ფუფუნება, ოკუპირებული ტერიტორიებისა და რთული გეოპოლიტიკური ვითარების პირობებში”. - დაწერა მან ფეისბუკზე მას შემდეგ, რაც სამსახურიდან გათავისუფლების ბრძანება მიიღო.

რეორგანიზაციის წინაპირობები და თანმხლები პროცესები

სამინისტროს თანამშრომელთა აზრით, სამინისტროში ცვლილებები არის პასუხი 28 ნოემბერს, ირაკლი კობახიძის მიერ 2028 წლამდე ევროინტეგრაციის შეწყვეტის შესახებ გაკეთებული განცხადების შემდეგ გავრცელებულ პეტიციაზე, რომელსაც სამინისტროს 250-მა თანამშრომელმა მოაწერა ხელი.

“განცხადება, 2028 წლამდე საქართველოს მხრიდან ევროკავშირში გაწევრიანების მოლაპარაკებების დღის წესრიგიდან ამოღების შესახებ, არ შეესაბამება ქვეყნის სტრატეგიულ ინტერესებს.

მიგვაჩნია, რომ 2028 წლამდე ევროკავშირში გაწევრიანების მოლაპარაკებების გახსნის ამოღება პოლიტიკური დღის წესრიგიდან წინააღმდეგობაში მოდის საქართველოს კონსტიტუციის 78-ე მუხლის მოთხოვნებთან”, - ეწერა სამინისტროს მოქმედი თანამშრომლების სახელით 29 ნოემბერს გავრცელებულ განცხადებაში, რომელსაც არაერთი სახელმწიფო უწყების თანამშრომლების განცხადება მოჰყვა მომდევნო დღეებში. ამ განცხადებებზე ხელმომწერთა ნაწილი დღეს საჯარო სამსახურში აღარ მუშაობს.

ირაკლი კობახიძის განცხადებას და მასზე დიპლომატების პასუხს წინ უძღოდა მინისტრის ცვლილება საგარეო საქმეთა სამინისტროში - მაკა ბოჭორიშვილი, “ოცნების” ყოფილი დეპუტატი, რომელიც თავად საგარეო საქმეთა სამინისტროს ყოფილი თანამშრომელია. მისი პროფესიული კარიერა 1999 წელს სამინისტროში სტაჟირებით იწყება. ბოჭორიშვილმა მისი წინამორბედი, ილია დარჩიაშვილი მინისტრის პოსტზე 25 ნოემბერს შეცვალა.

ახალი მინისტრი ირაკლი კობახიძემ სამინისტროს თანამშრომლებს 2 დეკემბერს წარუდგინა - ამ შეხვედრას, სადაც მხოლოდ მაღალი რანგის თანამშრომლები იყვნენ მიწვეულები, რადიო თავისუფლების ინფორმაციით, არაერთი დიპლომატი პროტესტის ნიშნად არ დასწრებია. შეხვედრაზე ნახსენები იყო სამინისტროს თანამშრომელთა წერილიც, როგორც მნიშვნელოვანი პრობლემა.

საგარეო უწყებაში ახალი მინისტრის მოსვლას მოყვა ცვლილებები დიპლომატიური სამსახურის შესახებ კანონში.

2025 წლის ივნისში დაჩქარებული წესით მიღებული ცვლილებების შედეგად, რომლის ინიციატორიც საგარეო საქმეთა სამინისტრო იყო:

• დიპლომატიური სამსახურის პრინციპების ჩამონათვალს დაემატა ეთიკისა და ქცევის ზოგადი წესების განუხრელი დაცვის პრინციპი;
• დიპლომატიურ წარმომადგენლობასა და საკონსულო დაწესებულებაში როტაციის წესით სამუშაო მივლინების ვადაზე ადრე შეწყვეტის საფუძვლებს კი დაემატა ნორმა, რომლის თანახმად, მივლინებული პირის მიერ მინისტრის ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტით დამტკიცებული ეთიკისა და ქცევის ზოგადი წესების ისეთი დარღვევა, რომელმაც შესაძლოა გამოიწვიოს ქვეყნის ინტერესების ან/და იმიჯის შელახვა, ან ისეთი ქმედების ჩადენა, რომელიც ეწინააღმდეგება საქართველოს პარლამენტის მიერ განსაზღვრულ საგარეო პოლიტიკის ძირითად მიმართულებებსა და სამინისტროს ინტერესს, წარმოადგენს პირის ვადამდე გამოწვევის საფუძველს.
• დიპლომატიურ სამსახურში დასაქმებული დიპლომატიური თანამდებობის პირები (გარდა სახელმწიფო – პოლიტიკური თანამდებობის პირებისა და დიპლომატიური სამსახურის გავლის წესით განსაზღვრული თანამდებობის პირებისა) და ადმინისტრაციული პერსონალი, სხვა საჯარო მოხელეთა მსგავსად შეფასებას დაექვემდებარებიან წელიწადში არანაკლებ ორჯერ. მანამდე მოქმედი რედაქციით შეფასება გათვალისწინებული იყო წელიწადში ერთხელ.

ცალკეული შემთხვევები მასშტაბურ რეორგანიზაციამდე

საგარეო საქმეთა სამინისტროდან პოლიტიკური ნიშნით გათავისუფლების შემთხვევების შესახებ წინა წლებშიც ლაპარაკობდნენ დიპლომატები:

• 2020 წელს “კარტოგრაფების საქმის” ბრალდებული ივერი მელაშვილისთვის საჯაროდ გამოცხადებული სოლიდარობის გამო დიპლომატიურ რეზერვში გადაინაცვლა მაშინდელმა საქართველოს ელჩმა დანიაში, გიგი გიგიაძემ. გიგი გიგიაძის მიერ გამოცხადებულ სოლიდარობის აქტს იმხანად კრიტიკულად აფასებდნენ ირაკლი კობახიძე და ხელისუფლების სხვა წარმომადგენლები. კარტოგრაფების საქმეზე, რომელიც 2020 წლის საპარლამენტო არჩევნებამდე ორი თვით ადრე დაიწყო გამოძიება, სასამართლოს განხილვები ჯერაც არ არის დასრულებული - ორივე ბრალდებული გირაოს სანაცვლოდ არის გათავისუფლებული.
• საგარეო საქმეთა სამინისტროში აღარ მუშაობს მალხაზ მიქელაძეც, რომელსაც “კარტოგრაფების საქმის” გამოძიების ფარგლებში სამინისტროს კაბინეტში უთვალთვალებდა და უსმენდა პროკურატურა.

“ყველაფერი თანმიმდევრულ პოლიტიკას ემსახურებოდა — უწყების შინაარსობრივ გარდაქმნას და აქტიური საგარეო ვექტორის ჩანაცვლებას იზოლაციონისტური კურსით.

სხვაზე რომ არ ვისაუბრო, ჩემს პირად გამოცდილებას მივუბრუნდები ამ ეტაპობრივი "გადახალისების" პროცესთან დაკავშირებით.

დავიწყოთ იმით, რომ ჩემი შეხედულებები არ ემთხვეოდა ზედა ეშელონების „შინაგან ხედვებს“. ეს განსხვავება არ გადაიზარდა ჯანსაღ დისკუსიაში — პირიქით, საფუძვლად დაედო “უნდობლობას”. ვსვამდი ბევრ კითხვას, ვკამათობდი – ზოგჯერ ხმამაღლაც. საბოლოოდ, აღმოვჩნდი იქ, სადაც კითხვებს აღარ სვამენ – სისტემის გარეთ, ხოლო ოფიციალური ვერსიით, ჩემი დეპარტამენტი “გაუქმდა”. რეალურად კი, გაუქმდა სივრცე, სადაც დასაშვებია დამოუკიდებელი აზრი. ყველაფერი აიხსნა მინისტრის დისკრეციული უფლებამოსილებით.

შემდეგი ფაზა ბევრ კოლეგას შეეხო.

მიმდინარე რეორგანიზაციის პროცესში თანამშრომლებს განუცხადეს:

„ყველას შეუძლია კონკურსში მონაწილეობა თანაბარი პირობებით.“

მაგრამ აღმოჩნდა, რომ გათანაბრება მხოლოდ მათ შეეხო, ვინც მთავრობის ხედვა საკუთარ შეხედულებად აქცია.

სხვაგვარად ვერ აიხსნება ის, თუ როგორ ჩატარდა შერჩევა 3 სამუშაო დღეში — არამენეჯერულ თანამდებობებზე, გაუგებარი კრიტერიუმებით, არატრანსპარენტულად, პოლიტიკურად მართული პროცესით”. - გამოეხმაურა დიპლომატი 1 ივლისს “საგარეო სამსახურის დასამარებას” და უწყებაში დარჩენილ კოლეგებს ჰკითხა, რისთვის რჩებიან სამინისტროში “დიპლომატიური ფოსტალიონის როლის შესასრულებლად თუ პროტოკოლური ღონისძიებების გასამართად?

• 2022 წელს საგარეო საქმეთა სამინისტროდან გაათავისუფლეს ნატა ქორიძე, პოლიტიკური პარტია “გირჩი - მეტი თავისუფლების” ლიდერის, ზურა ჯაფარიძის ცოლი. ის უსაფრთხოების პოლიტიკისა და ევროატლანტიკური ინტეგრაციის დეპარტამენტის დირექტორის მოადგილედ მუშაობდა საგარეო უწყებაში. საგარეო უწყება რეორგანიზაციას მაშინაც "ქვეყნის საგარეო პოლიტიკური ამოცანებით” ხსნიდა, დეპუტატი ქართული ოცნებიდან, გია ვოლსკი კი ამბობდა, რომ არ შეიძლება ოპოზიციონერის ოჯახის წევრს წვდომა ჰქონოდა საიდუმლო დოკუმენტებზე.